ABD Başkanı Joe Biden’ın göreve gelmesinden beri dış ilişkilerde daha ılımlı bir politika izlemeye başlayan Ankara’nın son dönemde Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile yakın ilişki kurması uluslararası kamuoyunun gündemine oturdu.
İngiliz merkezli haber ajansı Reuters, Türkiye ile BAE arasında kısa bir süre içinde yaşanan yoğun görüşme trafiğini okurlarına kapsamlı bir analizle duyurdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 18 Ağustos’ta BAE Ulusal Güvenlik Danışmanı Şeyh Tahnoun bin Zayed Al Nahyan’ı kabul etmesiyle başlayan görüşmeler geçen hafta Erdoğan ile ülkenin fiili lideri Veliaht Prens Muhammed bin Zayed el Nahyan ile görüşmüştü.
Reuters, Abu Dabi Veliaht Prensi ile dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile 2012 yılında Ankara’da gerçekleşen görüşmenin fotoğrafını aboneleriyle paylaştı.
Reuters analizde, “Türkiye ve BAE, gerilimi körükleyen ve ekonomiye zarar veren anlaşmazlıkları kontrol altına aldı” başlığını kullanırken, ajansa konuşan Türk ve BAE yetkilileri de görüşmelerin perde arkasını paylaştı. Haber-analiz formatında hazırlanan dosyada, “Yetkililer ve diplomatlar yıllar boyunca hakaretlerin ardından bölgedeki ezeli düşmanlar Türkiye ve BAE’nin Libya’daki savaş da dahil olmak üzere birçok çatışmaya sebep olan gerilimi azalttığını söylüyor. Her iki ülke arasındaki siyasi farklılıklar çok ciddiyken iki ülkenin sorunları çözmek ve Orta Doğu fay hattı haline gelen ideolojik ayrılığı halletmek yerine ekonomik konulara odaklanması bekleniyor” ifadesi kullanıldı.
İstihbarat ve hükümet yetkililerinden sonra her iki ülke liderinin de görüştüğüne dikkat çeken Reuters, “Erdoğan bir yıl önce Türkiye’nin İsrail’le ilişkisini geliştiren Abu Dabi ile diplomatik bağlarını koparabileceğini söylemişti” hatırlatmasını yaptı. Reuters’a konuşan bir BAE yetkilisi, “BAE, ilişkilerin sağlamlaştırılması için beklentileri değerlendiriyor” diyerek sağlık, enerji ve ulaşım gibi konularda ticaret ve yatırım fırsatları ile ilgili hamleler yapılabileceğini sinyalini verdi.
“TÜRKİYE SAYFAYI ÇEVİRDİ BİLE”
Türkiye’nin BAE’den önce Suudi Arabistan ve Mısır ile de ilişkileri yumuşattığının belirtildiği Reuters’ın makalesinde Körfez ülkelerinden birinde görevli bir diplomat, “Çok hızlı ilerliyorlar. Birçok insanın tahmin ettiğinden çok daha hızlı bir şekilde hem de. Sayfayı çevirdiler bile” dedi.
Konuyla ilgili bir açıklama yapan üst düzey bir Türk yetkili, “Erdoğan’ın Şeyh Muhammed’le görüşmesi ilişkilere zarar veren vebanın ortadan kalkmasına yönelik önemli bir adımdı. İki ülke Orta Doğu’da birlikte çalışabilir. Fakat önce ekonomik adımlar atılmalı. Diğer sorunlarda henüz anlaşma sağlanmadı fakat bu problemlerin büyük kısmını çözmek için istek olduğu belirtildi” dedi.
İki ülke arasındaki gerilimin Arap Baharı’nda başladığına dikkat çeken Reuters, Ankara’nın Müslüman Kardeşleri desteklediğini ve BAE’nin de Müslüman Kardeşleri bir siyasi ve güvenlik tehdidi olarak algıladığını yazdı. İki ülke arasındaki gerilimlerin geçen yıllarda yaşanan Katar kriziyle de devam ettiğini aktaran Reuters, Libya konusunda da tarafların karşı karşıya geldiğini vurguladı.
“DURUM SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL”
Reuters, “Türk yetkililer ve Körfez diplomatları iki ülkenin jeopolitik gerilim ekonomik bir bedelle geldiğini söylüyor. Üstelik Covid-19 salgınıyla birlikte bu durum da büyüdü. Ekonomik maliyet özellikle Erdoğan tarafından hissedildi. İnatla yüzde 19 enflasyon, maliyetleri artırdı ve devlet bankaları 128 milyar dolar yabancı rezervleri lirayı desteklemek için sattı” yorumunu yaptı.
İsmini açıklamak istemeyen bir diğer Türk yetkili ise, “Gergin ilişkiler bölgede Türkiye, BAE ve Suudi Arabistan için sürdürülebilir değil” dedi.
Birleşik Arap Emirlikleri’nin Suudi Arabistan gibi Türk ürünlerine gayrıresmi boykot uygulamadığına dikkat çeken Reuters, Abu Dabi varlık fonunun Türkiye’deki Getir ve Trendyol gibi şirketlere yatırım yaptığını hatırlattı.
