İngiliz Telegraph gazetesi tarafından bugün yayımlanan baş yazıda, Fransa ve Yunanistan arasında imzalanan anlaşmanın NATO’da çatlağa neden olduğu öne sürüldü. Gazetenin savunma yazarı Con Coughlin, NATO’nun Türkiye’ye yönelik tutumunun Yunanistan’ı harekete geçirdiğini aktardı.
Son dönemde hem Ege’de hem de Akdeniz’de Türkiye’yle karşı karşıya gelen Yunanistan, Fransa’ya 3 milyar euro ödeyerek fırkateyn satın almıştı. Geçtiğimiz günlerde imzalanan Fransa-Yunanistan Savunma Anlaşması NATO’da da krize neden oldu.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO’ya paralel olarak kurulacak bir Avrupa savunma mekanizmasının Atlantik ittifakını zayıflatma ve bölme riski taşıdığını söyleyerek tepkisini dile getirmişti.
MACRON NATO İÇİN ‘BEYİN ÖLÜMÜNÜ GERÇEKLEŞTİRDİ’ DEMİŞTİ
NATO ittifakı, 1960’larda örgütün bütünleşik komuta yapısından vazgeçme konusundaki Gaullist ısrarından beri Fransızlarla hiçbir zaman en kolay ilişkilere sahip olmadı. Ancak yine de Fransa’nın NATO’daki varlığı her zaman hoşgörüyle karşılandı ve belirleyici ülkeler arasında yer aldı. İngiliz Telegraph gazetesinden Con Coughlin tarafından kaleme alınan yazıda, Fransa’nın Yunanistan ile anlaşmasının Avrupa’nın “stratejik özerkliğine” verdiği destek ittifakını parçaladığını aktardı. Fransa’nın Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u kendini beğenmiş olarak nitelendiren yazıda, Macron’un NATO için açıkça ‘beyin ölümünü gerçekleştirmiş’ dediğini hatırlattı. Anca NATO’nun buna rağmen bile Fransa’nın çıkarları doğrultusunda hareket ettiğini öne sürdü. Ancak savunma yazarına göre, ABD başta olmak üzere NATO devletlerinin Fransa’nın davranışlarına müsamaha göstermeye devam etme istekliliğinin, Fransa’nın NATO’nun çöküşüne yol açabilecek politikalar izlemeye devam ederse, yakında kırılma noktasına gelebileceğini aktardı.
Macron’un bu tavrının Avrupa Komisyonu başkanı Ursula von der Leyen’in bağımsız bir Avrupa savunma gücü oluşturma planlarını hızlandırma çağrılarına karşılık NATO müttefikleri arasında rahatsızlık yarattığı belirtildi. Fransa’nın “stratejik özerklik” elde etmek için kendi operasyonlarını yönetmesi ve anlaşmalar yapmasının NATO’da çatlağa neden olabileceği belirtildi.
YUNANİSTAN TÜRKİYE KONUSUNDA NATO’DAN DESTEK BEKLEDİ
Önümüzdeki yıl Fransa’da daha yakın savunma işbirliğini güçlendirme konulu bir AB zirvesi yapılması planlanıyor. Bu zirvenin ve AB ülkelerinin zirveye verdiği desteğin, NATO’nun etkinliğini zayıflattığı da yazıda hatırlatılıyor. Telegraph gazetesinden Con Coughlin, AB ülkeleri kendi savunma sistemleri için yatırım yaparken, NATO için harcamalar ikinci plana atılabildiğini de vurguluyor.
Yunanistan’ın Fransa’ya 3 milyar euro ödeyerek fırkateyn satın almasının ardından Macron, anlaşmayı AB’ye “kendimizi savunma gücü ve yeteneği” sağlayacak ortak bir savunma projesinin başlangıcı olarak gördüğünü açıklamıştı. Con Coughlin, son dönemde hem Ege’de hem de Akdeniz’de Türkiye’yle karşı karşıya gelen Yunanistan’ın NATO’nun bu duruma karşı tepkisiz tutumundan dolayı hayal kırıklığı içerisinde olması nedeniyle kendi savunma ihtiyaçlarını karşılamak için harekete geçtiğini yazdı.
RUSYA VE İRAN NE DÜŞÜNÜR?
Bununla birlikte, Türkiye’nin NATO için stratejik önemi göz önüne alındığında, Yunanistan ile Fransız paktı, ittifakın kalbinde zarar verici bölünmeler yaratma riskini taşıyor. Bu durum da Rusya ve İran gibi ülkelerin NATO’nun zayıfladığını düşünmeye itiyor.
Macron’un Yunanistan ile bir savunma anlaşmasına imza atması, İngiltere ve ABD’nin Avustralya’yla – Aukus olarak bilinen – yeni bir nükleer denizaltı filosu inşa etmek için imzaladığı anlaşmanın ardından geldi. Coughlin, bu davranışların NATO müttefiki bir ülkenin davranışları olamayacağını vurgularken, Fransa’yı NATO’nun çıkarlarını düşünmemekle suçladı. Macron’u artık NATO’nun çıkarlarını koruma arzusu olmayan birinin tavrını yansıttığını savundu.
“NATO’YU DA AŞAN GÜÇLÜ BİR İTTİFAK”
ABD, İngiltere ve Avustralya arasında kurulan AUKUS paktı sonra Fransa, birleşmeye tepki göstermiş, Macron, bu gerginliğin ardından Avrupa’nın kendi savunma kapasitelerini geliştirmesi ve ABD’ye bağımlılığı azaltması yönündeki görüşlerini yeniden gündeme taşımıştı. Yunanistan ve Fransa ise imzaladıkları anlaşma sonrası, üye oldukları AB ve NATO’Yu da aşan ‘güçlü bir ittifak’ kurduklarını söylemişti.
