Evrenin Gizemleri: Hubble ve James Webb Teleskopları ile Yeni Gözlemler
Hubble ve James Webb gibi devrim niteliğindeki uzay teleskopları, bilim dünyasının yıllar öncesinden öngördüğü birçok teoriyi doğruladı. Ancak bu gözlemler, bazı temel varsayımların yanlış olabileceğini de ortaya koydu. Şimdi, bu durumun en son örneğiyle karşı karşıyayız. James Webb Uzay Teleskobu ve Karanlık Enerji Spektroskopik Enstrümanı (DESI) ile gerçekleştirilen gözlemler, evrenin genişleme hızının, bilim insanlarının tahmin ettiğinden çok daha hızlı olduğunu gösteriyor.
Donanımhaber’de yer alan bilgilere göre, Coma (Saç) gökada kümesinin uzun süreli incelemesi, evrenin genişleme hızının beklenenden çok daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Bu keşif, yıllardır geçerliliği kabul edilen teorik modelleri sorgulamakla kalmayıp, aynı zamanda mevcut fizik yasalarıyla açıklanamayan yeni bir denklemi de gündeme getiriyor. Bu nedenle, bilim camiasının mevcut kozmolojik modelleri yeniden gözden geçirmesi gerektiği ortaya çıkıyor.
Hubble Gerilimi: Bir Krizin Eşiğinde
Evrenin genişleme hızını tanımlamak için kullanılan Hubble sabitinin tutarsız olabileceği gerçeği, aslında bilim dünyasında uzun süredir tartışma konusu oluyordu. Önceki gözlemler de bu tutarsızlığa işaret ediyordu. Ancak Hubble gerilimi (Hubble tension) olarak bilinen bu durum, bugüne kadar net bir şekilde kanıtlanamamıştı. Geçtiğimiz günlerde yayımlanan bir araştırma, bu konudaki en somut çalışmalardan birini sundu.
Astrophysical Journal Letters’ta yer alan çalışmanın baş yazarlarından Dan Scolnic, Hubble gerilimini ele alarak, “Gerilim artık bir krize dönüştü.” ifadelerini kullanıyor. Duke Üniversitesi’nde gerçekleştirilen araştırma ekibinin liderlerinden olan Scolnic, bu durumun kozmoloji modelimizin temelinde ciddi sorunlar olabileceğini ortaya koyduğunu belirtiyor.
Evrenin genişleme hızının belirlenmesi için kozmik merdiven oluşturulurken, Dünya’ya en yakın gökada kümelerinden biri olan Saç Kümesi referans alındı. Böylece, evrenin genişleme hızını belirlemek için daha kesin sonuçlar elde edildi. Saç Kümesi üzerinden kurulan ilk basamak ile birlikte, 100 binden fazla galaksiyi gözlemleyen DESI’nin sağladığı verilerle kozmik merdivenin diğer basamakları oluşturuldu.
Saç Kümesi’nin merkezinin Dünya’ya uzaklığını 320 milyon ışık yılı olarak tespit eden ekip, bu ölçüm ile güvenilir bir referans noktası elde etti. Bu sağlam temel üzerinden ilerleyerek, Hubble sabiti için megaparsek başına saniyede 76,5 kilometre değerine ulaşıldı. Bu durum, evrenin her 3.26 milyon ışık yılında saniyede 76,5 kilometre daha hızlı genişlediği anlamına geliyor. Bu sonuçlar, son yıllarda Hubble sabitinin yanlış olduğu yönünde yapılan çalışmalar ile büyük ölçüde örtüşüyor ve yıllardır doğru kabul edilen Hubble sabitine karşı çıkıyor.
Dan Scolnic, bilim dünyasının bu yeni verilerle yüzleşmesi gerektiğini vurguluyor. Ancak bu konuda henüz bir uzlaşıya varılamamış durumda. Scolnic ve birçok bilim insanı Hubble sabitinin yanlış olduğu konusunda ikna olmuş olsa da, bu konuda tüm meslektaşlarını ikna etmekte zorlandıkları görülüyor.
