Yeni yapılan bilimsel araştırmaya göre bilimsel adı nothobranchius furzeri olan Afrika turkuaz yıllık balığının aylarca susuz nasıl hayatta kaldığı çözüldü. Evrimsel olarak genlerinde saklı olan bu sır Afrika turkuaz yıllık balığını kuraklığa karşı koruyor ve yaşamını sürdürmesine olanak sağlıyor.
8 AY BOYUNCA SUSUZ HAYATTA KALABİLEN BALIK
Stanford Üniversitesinde yapılan araştırmanın makalesi hakemli bilimsel dergi Cell’de yayınlandı. Kurak mevsimlerde bu balıklar 8 ay boyunca diyapoz durumuna geçiyor. Böylelikle yaşamlarını sürdürmeye devam edebiliyorlar. Diyapoz, gelişmenin durdurulduğu ve bu sayede canlının çevresel koşullara rağmen yaşayabileceği bir durum olarak tanımlanıyor.
Bilim insanları yıllık balığının bu özelliği 18 milyon yıl önce kazandığını ancak bunu mümkün kılan genlerin en az 473 milyon yıl önce geliştiğini keşfetti.
Stanford Üniversitesinden moleküler biyolog Anne Brunet araştırmadaki bulgular için şunu söylüyor:
“Diyapoz nispeten yakın zamanda evrimleşmiş olsa da, diyapoz konusunda uzmanlaşmış genler gerçekten çok eski. Afrika turkuaz yıllık balığında diyapoz için uzmanlaşmış genlerin çoğunun çok eski paraloglar olduğunu bulduk, bu da bunların tüm omurgalıların ortak atasında kopyalandığı anlamına geliyor.”
Paraloglar aynı organizmada bulunan ancak benzer fakat özdeş-olmayan işlevlere sahip homolog proteinler olarak tanımlanıyor. Zorlu çevre koşullarına uyum sağlamanın yollarını arayan yıllık balığı, genomundaki özel paralog genler, bu genleri çalışan proteinlere dönüştüren hücresel mekanizma için daha erişilebilir hale getirildi. Bu da yeni işlevsel özelliğin kazanılmasını sağladı.
Brunet, bu sistemin gece ve gündüz gibi çalıştığını söyledi.