NASA’nın Perseverance Keşif Aracı 10 aydır Mars’ta ve gönderdiği bilimsel sonuçlar her geçen gün artıyor. Ancak bu sonuçların arasında bulunan ve New Orleans’taki Amerikan Jeofizik Birliği sonbahar bilim toplantısında sunulan en heyecan verici olanı, Jezero Krateri’nde organik moleküllerin keşfi olabilir.
Mars’ta organik maddeler daha önce gözlemlenmişti, bu yüzden haber devrim niteliğinde değil, ancak birbirlerinden çok uzaklardaki konumlarda bulunmaya devam etmeleri, bu tür molekülleri bulmanın gezegen genelinde yaygın olabileceğini gösteriyor.
Organik bileşiklerin keşfi, SHERLOC (Organikler ve Kimyasallar için Raman & Lüminesans ile Yaşanılabilir Ortamları Tarama) cihazı ile gerçekleştirildi. SHERLOC, organikleri kayaların içinde ve tozlu yüzeylerinde buldu ve bu da organik moleküllerin yaygın olduğunun bir başka göstergesi oluyor.
NASA’nın Jet Propulsion Laboratuvarı’nda SHERLOC baş araştırmacısı Luther Beegle yaptığı açıklamada, “Curiosity ayrıca Gale Krateri içindeki iniş alanında organik maddeler keşfetti” dedi ve devam etti: “SHERLOC’un hikayeye eklediği şey, organiklerin kayaların içindeki mekansal dağılımını haritalama ve bu organikleri orada bulunan minerallerle ilişkilendirme yeteneğidir. Bu, organiklerin oluştuğu ortamı anlamamıza yardımcı oluyor. Tanımlanan organiklerin üretim yöntemini belirlemek için daha fazla analiz yapılması gerekiyor.“
Yeryüzündeki organikler, ağırlıklı olarak canlı organizmaların süreçlerinin ürünüdür. Ancak yaşam gerektirmeyen birçok kimyasal reaksiyon organik moleküller üretebilir. Dolayısıyla, bunları bulmak, Mars’ta bir zamanlar yaşamın var olduğuna (veya belki de halen var olduğuna) dair kanıt bulmak anlamına gelmiyor. Bu konunun daha iyi araştırılabilmesi için Perseverance, Mars’tan Dünya’ya fırlatılacak örnekler topladı.
Beegle’ın açıkladığı üzere “Bu, numuneler Dünya’ya dönene kadar çözülemeyecek bir soru, ancak organiklerin korunması çok heyecan verici. Bu örnekler Dünya’ya geri gönderildiğinde, uzun yıllar bilimsel araştırma ve keşif kaynağı olacaklar.“
Çalışkan keşif aracı, kullandığı radar sayesinde kraterin altında ne olduğunu da haritalıyor. Bu haritalama, keşif aracının araştırdığı bazı kaya oluşumlarının yerin derinliklerine uzandığını gösterdi. Ayrıca bu kayalar toprağın altında da yüzeyde görülen açıyla devam ediyordu. Anakayanın doğasına odaklanan sunumun heyecan verici bir başka sonucu da, özellikle ilgi çekici bir kayanın, piroksen kristalleri içine alınmış olağandışı bir bollukta büyük olivin kristallerinden oluştuğunun bulunmasıydı.
Farley, “İyi bir jeoloji öğrencisi size, böyle bir dokunun, kristaller yavaş yavaş soğuyan bir magmada – örneğin kalın bir lav akışı, lav gölü veya magma odası – yerleştiğinde oluşan kayayı gösterdiğini söyleyecektir” dedi ve ekledi: “Daha sonra kaya birkaç kez su tarafından değiştirildi, bu onu gelecekteki bilim insanlarının Jezero’daki olayları tarihlendirmesine, suyun yüzeyinde suyun daha yaygın olduğu dönemi daha iyi anlamasına ve gezegenin erken tarihini ortaya çıkarmasına izin verecek bir hazine haline getirdi. Mars örneklerinin dönüşünde aralarından seçim yapabileceğiniz harika şeyler olacak!“
Chip