Dünyaca ünlü Yunan sanatçı, aktivist politikacı, annesi Çeşme doğumlu müzisyen Mikis Theodorakis, bugün babasının memleketi Girit Adası’nda son yolculuğuna uğurlanıyor. Ölümünün ardından Yunanistan’da üç gün yas ilan edilen Theodorakis’e Yunan halkı veda ediyor.
Girit Adası’ndaki Hanya’da düzenlenen cenaze törenine binlerce kişi yağmura aldırmadan katıldı.
Ölümü Türkiye’de de büyük üzüntüye yol açan sanatçı, 1960’lı yıllarda ‘Zorba’ filminin müziğiyle dünya çapında şöhrete ulaştı. 1925 yılında Sakız adasında doğan Theodorakis, Atina ve Paris’te klasik müzik bestekarlığı eğitimi gördü. Operalar ve senfonilerden, popüler şarkılara kadar çok çeşitli besteler yapan Theodorakis’in 1964’te ‘Zorba’nın Dansı’ için bestelediği sirtaki müziği, dünyanın her yerinde Yunan müziği denince akla ilk gelen beste haline geldi.
Türk-Yunan Dostluğu Derneğinin kurucularından, Yunan besteci, aktivist ve politikacı Mikis Theodorakis’in ölümünün ardından dostları, dünya çapında tanınan sanatçının Türk-Yunan dostluğuna büyük önem verdiğini ve Türk halkının, onun kalbinde özel bir yeri olduğunu belirtti.
Ölümü, Türkiye’de de büyük üzüntü yaratan Theodorakis, yaşamı boyunca müziği ve söylemleriyle iki komşu halk arasında dostluk köprüsü kurmaya çalışan bir sanatçı olarak biliniyor.
“İKİ ÜLKE SANATÇILARINI YAKINLAŞTIRMAYI AMAÇLADI”
Theodorakis’in müzisyen dostu Lakis Halkias ve Türk-Yunan Dostluğu Derneği Kurucu Üyesi gazeteci Ioanna Kolovu, Theodorakis’in Türk-Yunan dostluğuna katkılarının önemi ve sanatçının Türk halkına duyduğu sevgiye ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Lakis Halkias, Theodorakis’in, zengin bir ortak geçmişi olan Türk ve Yunan halklarını siyasetteki sorunların ayıramayacağına inandığını kaydetti.
Türkiye’de de konserler veren Theodorakis’i, bu ülkeye sanatçının müziği ve eserlerinin taşıdığını ifade eden Halkias, “Türkiye ve Türk halkı, Mikis Theodorakis’in şarkılarını söyledi ve söylemeye devam ediyor. Bu önemli. Sanatı, Mikis’in yapmak istediği şeyi başardı çünkü halklar farklı politikalar nedeniyle ayrı düşebilir ama her zaman kültür ve sanatla yakınlaşırlar” diye konuştu.
Halkias, 1986’da Türk-Yunan Dostluk Derneğinin kuruluşu için kolları sıvayan Theodorakis’in, Türkiye’den Aziz Nesin, Yaşar Kemal ve Zülfü Livaneli gibi sanatçılarla işbirliği yaptığına dikkati çekerek, Theodorakis’in her zaman iki ülke sanatçılarını yakınlaştırmayı amaçladığını dile getirdi.
“BUNCA YILLIK ORTAK TARİH, KOLAY KOLAY SİLİNEMEZ”
Theodorakis ile birlikte sahne aldığına işaret eden Halkias, “Yunan ve Türk halklarının bunca yıllık ortak tarihi kolay kolay silinemez. İki ülke arasında kan akmış, zor zamanlar yaşanmış olabilir ancak iki halk birçok ortak kültürel değere sahiptir. Müziklerimiz de birbirine çok yakındır. Türkiye’de ve Yunanistan’da çocuklarının ekmeği için çalışan insanları birbirinden ayıracak hiçbir şey yoktur” ifadesini kullandı.
Halkias, “Theodorakis, Yunanistan ve Türkiye’yi Ege dışında da birbirine bağlayan çok şey olduğunu söylerdi ve buna inanırdı” diye konuşarak, sanatçı dostunun, Türk halkı ile dostluk ilişkilerinin pekişmesi için çok çaba saf ettiğini belirtti.
Türk-Yunan Dostluğu Derneği kurucularından gazeteci Ioanna Kolovu ise Theodorakis’in Türk-Yunan Dostluk Derneği için attığı adımları, Türkiye’de de Yunanistan’da da çok sayıda insanın ilgiyle kucakladığını belirtirken, “Bu vesileyle Türkiye’den harika insanlar tanıdık” diye konuştu.
“GERÇEK BİR VATANSEVER”
O dönem çalıştığı gazetenin kendisini Theodorakis’in 1986’da Türkiye’de verdiği konseri takip etmek için görevlendirdiğine değinen Kolovu, bu ziyaret sırasında yakınlaşma fırsatı bulduğu Theodorakis’in kendisine Türk-Yunan Dostluğu Derneğine katılmayı önerdiğini kaydetti.
Kolovu, Türkiye’deki Theodorakis konserlerinden çok etkilendiğinin altını çizerek, “Çok duygusaldı. Şarkılarını bilmeyen insanlar bile ayağa kalkıp kendisine eşlik ediyordu. Çok sıcak bir ortam vardı” dedi.
Theodorakis’i, “gerçek bir vatansever” olarak nitelendiren Kolovu, “Başka insanların vatanseverliğine de saygı duyardı. Vatanını sevdiğin zaman kendi vatanını seven bir başka kişiye de saygı duyarsın”” ifadelerini kullandı.
“‘ANNEM ÇEŞME’DE BÜYÜDÜ’ DERKEN DUYGULANIRDI”
Theodorakis’in, Ege’nin iki yakasında mutlaka iş birliği yapılması gerektiğine inandığını söyleyen Yunan gazeteci Kolovu, “Birlikte yaşamaya mecburuz. Halkları ayıran bir şey yok” değerlendirmesinde bulundu.
Kolovu, Theodorakis’in, zaman zaman aldığı eleştirilere rağmen Türk-Yunan dostluğu için cesaretle çalıştığına vurgu yaparak, “Theodorakis, ‘Annem Çeşme’de büyüdü’ derken duygulanırdı” diye konuştu.
SİRTAKİ DANSINI DÜNYAYA DUYURMUŞTU
Mikis Theodorakis, 2 Eylül’de Atina’daki evinde 96 yaşında hayatını kaybetmişti.
1964 yapımı sinema filmi “Zorba” için yaptığı müzikle “Sirtaki” dansını dünyaya duyuran sanatçı, 29 Temmuz 1925’te Sakız Adası’nda dünyaya geldi.
Babası Giritli Yorgos Theodorakis, annesi Çeşme-Urla doğumlu Aspasia Pulaki olan sanatçı, Zülfü Livaneli, Aziz Nesin, Yaşar Kemal gibi sanatçılarla 1986 yılında Türk-Yunan Dostluk Derneğini kurdu.
Aynı dönemde İstanbul’da verdiği konserlerle de büyük ilgi toplayan Theodorakis, 1000 dolayında şarkı, çok sayıda klasik müzik eseri yazdı ve besteledi. Aynı zamanda birçok tragedya ve modern tiyatro oyununun ve sinema filminin müziğini yazdı.